Według bardzo optymistycznego scenariusza w ciągu 5-7 lat zostanie wydana cała seria – 27 tomów – zapisków prymasa Stefana Wyszyńskiego "Pro memoria". Wspólna prezentacja dotychczas wydanych dziewięciu tomów odbyła się 16 listopada na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Zaprezentowany został także specjalny tom wydany w roku beatyfikacji bł. Stefana Wyszyńskiego

Tom pt. „Kardynał Stefan Wyszyński, arcybiskup gnieźnieński i warszawski. W roku beatyfikacji” pod redakcją naukową dr Ewy K. Czaczkowskiej i dr. Edgara Sukiennika ukazał się nakładem Wydawnictwa Naukowego UKSW. To praca zbiorowa 13 autorów poświęcona aktywności Prymasa Tysiąclecia, jako pasterza dwóch archidiecezji – gnieźnieńskiej i warszawskiej. Książka została oparta na materiale źródłowym archiwów archidiecezji gnieźnieńskiej i warszawskiej.

W oparciu o kazania, przemówienia i listy pasterskie publikacja ukazuje odniesienie kard. Wyszyńskiego do mieszkańców stolicy. – Z dokumentów wyłania się obraz człowieka, który „mimo, że nie był warszawiakiem ukochał Warszawę, jak swoje rodzinne strony” – uważa dr Sukiennik.

“Pro memoria” to 27-tomowe dzieło, na które składają się tysiące notatek Prymasa Tysiąclecia sporządzonych od 1948 do 1981 roku. Do tej pory wydano dziewięć pierwszych tomów, które obejmują zapiski od 1948 do 1962 roku. W przyszłym roku do druku będzie przygotowywany tom z lat 70. – zapowiedział dr hab. Paweł Skibiński.

O idei serii naukowej “Pro memoria” i instytucjach, które biorą udział w jej wydaniu opowiedział bp prof. Jan Kopiec, przewodniczący Rady Programowej serii. W jego ocenie “Prymas Tysiąclecia był bardzo świadomym autorem wszystkiego, co zostawił”. Bp Kopiec zaznaczył, że zapiski Prymasa to “skrzyżowanie dziennika i dogłębnie przemyślanego sprawozdania”.

“Kard. Wyszyński robił notatki z myślą o przyszłych pokoleniach, stąd starał się dokładnie opisywać okoliczności, identyfikować osoby, z którymi się spotykał, podawać materię rozmów, ale także i zapisywać pewne przesłanie, przemyślenia” – wyjaśnił bp Kopiec.

31 teczek notatek prymasa Wyszyńskiego znajduje się obecnie w Archiwum Archidiecezji Gnieźnieńskiej. Część z nich została przekazana osobiście przez Prymasa, reszta trafiła tam już po jego śmierci. Zapiski z lat 1970, 1971, 1972 i 1974 zachowały się tylko w maszynopisie. – Pro memoria to głos świadka bezpośredniego, który tak widział świat – podkreślił ks. prof. Bogdan Czyżewski z archidiecezji gnieźnieńskiej.

Zdaniem prof. Jana Żaryna z UKSW z zapisków “Pro memoria” wyłania się człowiek święty. ­– Prymas Wyszyński wpisuje się kanon „polskiej świętości” związany z patriotyzmem. Był to Polak rozumiejący i kochający Ojczyznę od zarania jej dziejów. Odwoływał się do pamięci historycznej i dzięki temu wypowiadał się w sposób suwerenny. Żył i pisał w prawdzie będąc przy tym niezwykle skromnym i pracowitym człowiekiem –podkreślił prof. Żaryn.

Przewodniczący Zespołu Redakcyjnego serii dr hab. Paweł Skibiński poinformował, że obecnie trwają prace na kolejnymi 15 tomami – w najlepszym wypadku zespół będzie w stanie wydać 12 tomów w trzy lata. “W tej chwili jesteśmy gotowi do recenzowania dwóch tomów, które są przygotowane. W przyszłym roku do druku będzie przygotowywany tom z lat 70. W bardzo zaawansowanym stanie są także prace nad kolejnymi trzema tomami” – powiedział dr Skibiński. “Każdy tom to ponad 2 tys. przypisów” – dodał.

Wydanie całej serii “Pro memoria” jest wspólnym przedsięwzięciem sześciu podmiotów: Archidiecezji Warszawskiej, Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Instytutu Prymasa Wyszyńskiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Instytutu Pamięci Narodowej, dla którego jest to przedsięwzięcie realizowane w ramach centralnego projektu badawczego ,,Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944-1989”. Do projektu dołączyło także Mt 5,14 – Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego.

archwwa.p