Jest to niedziela drugiego skrutynium ukazującego chrzest jako oświecenie (illumunatio), w którym ochrzczony otrzymuje nowy wzrok, jakby nowe światło, którym jest wiara. Niedziela ta nazywa się niedzielą Laetare, od pierwszych słów antyfony na wejście: Laetare Jerusalem – Raduj się Jerozolimo, zbierzcie się wszyscy, którzy ją kochacie. Cieszcie się wy, którzy byliście smutni, weselcie się i nasycajcie u źródła waszej pociechy (por. Iz 66,10-11).

Chodzi w niej o radość Kościoła, a zwłaszcza katechumenów z racji bliskiego już dnia ich chrztu, jako przejścia przez Morze Czerwone, wyjście z niewoli egipskiej, czyli z niewoli grzechu jako krainy ciemności i smutku, i wejście do wspólnoty wyzwolonego ludu. Dla wiernych źródłem radości jest odnowienie łaski chrzcielnej przez nawrócenie i sakrament pokuty.

Modlitwy mszalne

Kolekta podtrzymuje radosny nastrój niedzieli. Obydwa aspekty okresu wielkopostnego – chrzcielny i pokutny zostały dyskretnie wspomniane w jednym słowie „pojednanie” (reconciliatio). Dzieła pojednania rodzaju ludzkiego ze sobą w sposób cudowny dokonuje sam Bóg przez swojego Syna. Skutkiem dzieła pojednania jest lud Boży. Następnie Kościół prosi, aby ten lud z żywą wiarą i szczerym oddaniem śpieszył ku świętom paschalnym. Modlitwa nad darami kontynuuje myśl o radosnym pojednaniu z Bogiem, uobecniającym się w Ofierze eucharystycznej, która nas uzdrawia. Natomiast prośba nawiązuje do podwójnego celu każdej liturgii: oddania czci Bogu i uświęcenia człowieka oraz zbawienia świata. Modlitwa po Komunii nawiązuje do treści Ewangelii roku A: akcentuje symbolikę światła jako znaku łaski Bożej oświecającej każdego człowieka na ten świat przychodzącego, dającej lub przywracającej nadprzyrodzony wzrok wiary. Zawarta w tej modlitwie prośba dotyczy łaski wewnętrznego oświecenia człowieka blaskiem Bożej światłości, nawiązuje do chrztu jako oświecenia, wciąż odnawianego w Eucharystii. Następstwem chrzcielnego oświecenia jest zgodność myśli z Bożym planem i Jego upodobaniem, potwierdzona szczerą miłością Boga.

Liturgia słowa

Temat chrztu najlepiej ilustruje Ewangelia roku A o uzdrowieniu niewidomego od urodzenia (J 9,1-41) oraz związana z nią prefacja. Czytania w pozostałych latach: rok B – Ewangelia o Synu posłanym przez Boga, aby zbawić świat: światło przyszło na świat, ale ludzie bardziej umiłowali ciemności (J 3,14-21); w roku C – o synu marnotrawnym (Łk 15,1-3.11-32).

Z tematem chrztu łączy się również czytanie ze ST w roku A – namaszczenie Dawida na króla Izraela (1 Sm 16,1b.6-7.10-13a) jako darmowe powołanie i wybranie przez Boga, udzielenie Ducha Świętego i udział w królewskim kapłaństwie Chrystusa. Jeszcze ściślej łączy się z Ewangelią czytanie z NT (Ef 5,8-14): Niegdyś byliście ciemnością, lecz teraz jesteście światłością w Panu: postępujcie jak dzieci światłości. Motyw światła pojawia się raz jeszcze w wersecie przed Ewangelią i w modlitwie po Komunii. Czytania ze ST: w roku B – wygnanie i wyzwolenie ludu, gniew i miłosierdzie Boga (2 Krn 36,14-6.19-23); C – naród wybrany obchodzi pierwszą paschę w ziemi obiecanej (Joz 5,9a.10-12). Czytania z NT: rok B – śmierć przez upadek, zmartwychwstanie przez łaskę (Ef 5,8-14); C – Bóg pojednał nas ze sobą w Chrystusie (2 Kor 5,17-21).

Mimo czasu pokuty Kościół cieszy się, że już blisko są święta Paschy. Tę radość i wesele, które jednak będą poprzedzone przeżywaniem Męki Pańskiej, Kościół ukazuje symbolicznie przez to, że w tę niedzielę (od XVI w.) można używać różowego koloru szat liturgicznych. W tym dniu papież błogosławił różę. Przed jej błogosławieństwem wyjaśniano symbolikę tego obrzędu. Praktyka ta nawiązywała do zwyczajów ludowych w Rzymie z X w. związanych ze zwycięstwem wiosny nad zimą. Od XI w. papież zamiast prawdziwej używał sztucznej złotej róży, którą następnie ofiarował wybitnym osobistościom lub kościołom. W róży widoczne jest połączenie radości z cierpieniem przez to, że obok pięknego kwiatu są na niej także raniące kolce, którymi ten najpiękniejszy kwiat jest otoczony. W róży najpierw wyrastają kolce, a dopiero potem rozkwita kwiat. Dlatego może być symbolem okresu przygotowania do Paschy i jej świętowania. Przenikają się w nim dwa odmienne nastroje: pokuta i żal Wielkiego Postu oraz radość wielkanocna. W Kościele także najpierw jest ciernisty okres Wielkiego Postu, doświadczenie trudów wędrowania po ciernistej ziemi, a w czasie Wielkanocy Kościół ukazuje odkupienie, piękne jak wspaniała róża. Można jeszcze wskazać na analogię między życiem Chrystusa i kwiatem róży. Jego życie ziemskie podobne było do krzewu róży pokrytego cierniami, na głowie miał koronę z cierni. Krzew róży wskazuje na cierpienia i radości Zbawiciela. Zmartwychwstanie zaś jest jak rozkwitnięty kwiat róży. Także życie chrześcijanina podobne jest do krzewu róży, który pnie się po drzewie krzyża. Jego kolce, ciernie, oznaczają dźwiganie krzyża, zaparcie się siebie, aby dojść do kwiatu pięknej róży – nowego życia dzięki łasce Chrystusa. Róża zapowiada także powstanie świętej wiosny, która budzi się w naszej duszy przez odnowę życia w czasie świąt paschalnych. Rosa mistica oznacza piękno życia duchowego dzięki odkupieniu dokonanemu przez Chrystusa, do którego należy dążyć i które ma stać się udziałem każdego chrześcijanina.

ks. Czesław Krakowiak
mateusz.pl
______________________________

tekst pochodzi z książki „WIELKI POST w liturgii Kościoła i pobożności ludowej”, Sandomierz, Wydawnictwo Diecezjalne 2006 s. 47-74.