Gottfried Wilhelm Leibniz znany również pod nazwiskiem Leibnitz urodził się 21 czerwca 1646 roku w Lipsku jako syn uczonego prawnika i profesora etyki na tamtejszym uniwersytecie. Pochodził prawdopodobnie z rodziny emigrantów polskich (arian Lubienieckich). Będąc chłopcem wykazywał się nad wiek rozwiniętym umysłem i jako 15-to letni młodzieniec wstąpił na miejscowy uniwersytet gdzie studiował filozofię pod kierunkiem Jakuba Thomasiusa.

 

W 1663 roku Leibniz wyjechał do Jeny, gdzie rozpoczął studia prawnicze i matematyczne pod kierunkiem Erharda Weigla. Mając dwadzieścia lat został doktorem praw w Altdorfie. Zaproponowano mu wówczas objęcie tam katedry uniwersyteckiej, lecz ją odrzucił, bo pragnął bardziej pełnego i czynnego życia. Wstąpił do służby dyplomatycznej i został wysłany na dwór Ludwika XIV. Na jego pobyt w Paryżu w latach 1672-1676 przypada wynalezienie przez niego rachunku różniczkowego (oznaczenia Leibniza do dziś są stosowane), sformułował idee rachunku całkowego, metodę całkowania graficznego i różniczkową teorię krzywych. Choć Leibniz był tego nieświadomy, na ten temat pisał już Newton, lecz swoje odkrycie opublikował trzy lata później od niego, bo dopiero w roku 1687. Około roku 1670 skonstruował jako pierwszy maszynę liczącą.

 

Po śmierci elektora i jego ministra w 1676 roku opuszcza Paryż i po wygraniu konkursu ogłoszonego przez Georga Ludwiga udaje się do Hanoweru i zostaje jego wieloletnim asystentem, którą to funkcję sprawował aż do śmierci, a także był nauczycielem jego dzieci oraz jeździł po całej Europie z tajnymi misjami dyplomatycznymi.
 
W zakres jego dociekań wchodziła teologia, specjalnie idea godzenia wyznań, prawo, zwłaszcza państwowe, przyrodoznawstwo wszelkich działów, a szczególniej mechanika, poza tym medycyna, górnictwo, językoznawstwo, logika, a najwięcej matematyka i filozofia. Starał się bardzo usilnie o utworzenie organizacji nauk i utworzenie w tym celu akademii. W Berlinie gdzie bardzo często przebywał i dzięki zaprzyjaźnionej księżnej Zofii Karoliny Pruskiej, która wyszła za Fryderyka I doprowadził do otwarcia Akademii Nauk w 1700 roku i był jej pierwszym przewodniczącym.
Gottfried Wilhelm Leibniz po życiu pełnym świetności umarł w samotności w Hanowerze 14 listopada 1716 roku przeżywszy 70 lat.

 

„Był umysłem jedynym w swoim rodzaju: filozofia nowożytna nie zna umysłu bardziej wszechstronnego i oryginalnego. Był przede wszystkim filozofem, ale i w wielu dziedzinach nauki pracował twórczo. Łączył w swych rozważaniach najróżniejsze punkty widzenia: metafizyczny, naukowy społeczny, religijny. Charakterystyczną cechą jego umysłu była postawa koncyliatorska, czyli dążenie do godzenia przeciwnych poglądów. Inną cechą było to, co można by nazwać wyobraźnią filozoficzną: zdolność wodzenia myśli po nie utartych i niespodziewanych torach”. [1]

 

W niniejszej pracy przedstawię pokrótce wątki jego twórczej pracy.
W dziale Antropologii w teorii osoby ludzkiej zasadnicze znaczenie ma przeprowadzone przez Leibniza rozgraniczenie dwóch form tożsamości osoby jako ducha: pierwszej – związaną z substancjalnością, tak zwana tożsamość realna lub metafizyczna, druga – tożsamość związana ze świadomością, tak zwana tożsamość moralna lub tożsamość ujawniająca się osobie samej. Tożsamość realna i tożsamość moralna są to dwie oddzielne w sensie jakościowym struktury tożsamości osoby ludzkiej. Istotne jednak jest to, że osoba trwa i pozostaje sobą tak długo, jak długo zachowuje swoją tożsamość realną i moralną. Jak dowodzi Leibniz osoba nie jest wyłącznie substancją – charakteryzuje ją świadomość. Stąd dodatkowym warunkiem jej tożsamości jest tożsamość moralna.

 

Podstawowa teoria Leibniza dotyczą wolności w rodzaju ludzkim wyraża się w przekonaniu, że wolność wymaga determinizmu. Użycie woli nie może nastąpić w sposób całkowicie zdeterminowany, nie poprzedzone odrębnym stanem poznawczym. Działania o charakterze osobowym są połączone z poprzedzającym je osądem w postaci określonych przekonań i wynikających z nich postanowień. I dlatego w ujęciu Leibniza wolność w rodzaju ludzkim wymaga spełnienia trzech warunków: inteligencji -, obejmującej proces poznania przedmiotu decyzji wraz z umiejętnością rozpoznania jego wartości dla podmiotu, spontaniczności, – dla której charakterystyczny jest akt podejmowania własnych decyzji, i przygodności, – czyli wykluczenia logicznej konieczności i przypadkowości.