Wielkie celebracje mogą jednak również rodzić trudności w wyrażeniu odczuwalnej jedności prezbiterium, szczególnie podczas modlitwy eucharystycznej, oraz trudności przy udzielaniu Komunii Świętej. Stolica Apostolska dokłada wszelkich starań, aby wielkie koncelebry nie wprowadzały rozproszenia oraz poprzez stosowne zabiegi koordynacyjne i odpowiednie urządzenie miejsca kultu zapewnić prezbiterom oraz wiernym pełne i rzeczywiste uczestnictwo w Eucharystii (por. Benedykt XVI, Sacramentum Caritatis, 61).

Obowiązek zachowania i unikania pewnych rzeczy w czasie koncelebracji

Tajemnica Eucharystii jest zbyt wielka, aby ktoś mógł sobie pozwolić na traktowanie jej według własnej oceny, która nie szanowałaby jej świętego charakteru i jej wymiaru powszechnego (RS, 11). Przepisy liturgiczne precyzyjnie określają zasady celebracji Eucharystii. Poniżej zostały wybrane niektóre z nich, w szczególny sposób dotyczące koncelebry.

 – Kapłani przyjezdni powinni być chętnie dopuszczani do koncelebracji eucharystycznej pod warunkiem, że będzie znana ich kapłańska tożsamość (OWMR, 200; por. KPK, 903).
 – Koncelebransi nakładają w zakrystii lub w innym odpowiednim miejscu szaty liturgiczne, jakich zwykle używają, gdy celebrują pojedynczo. Gdy jednak zaistnieje słuszna przyczyna, na przykład większa liczba koncelebransów i brak szat liturgicznych, koncelebransi, z wyjątkiem głównego celebransa, mogą nie wkładać ornatu, a na albę muszą nałożyć jedynie stułę (WOMR, 209). Należy odrzucić zwyczaj polegający na tym, że wyświęceni szafarze sprawują Mszę Świętą bez szat liturgicznych, albo używają samej stuły nałożonej na zwyczajny habit zakonny lub na zwykłe ubranie (RS, 126).
 – Każdy z koncelebransów sprawuje Eucharystię od początku do końca. Nikt nie może być dopuszczony do koncelebrowania po rozpoczęciu Mszy Świętej (OWMR, 206). Nie może być również sytuacji, że jeden lub kilku koncelebrantów w czasie na przykład liturgii słowa lub homilii sprawuje sakrament pokuty i pojednania. Podczas liturgii słowa koncelebranci pozostają na swoich miejscach (OWMR, 212). Ze Mszą Świętą nie wolno łączyć sakramentu pokuty w taki sposób, że powstaje jedna czynność liturgiczna. Nie przeszkadza to jednak, aby kapłani, z wyjątkiem tych, którzy celebrują albo koncelebrują Mszę, słuchali spowiedzi tych wiernych, którzy tego pragną, aby wyjść naprzeciw ich potrzebom, nawet wtedy kiedy w tym samym miejscu sprawowana jest Msza Święta. Musi się to jednak dokonywać w odpowiedni sposób (RS, 76).
 – Czynności przygotowania darów spełnia główny celebrans, inni koncelebransi pozostają na swoich miejscach (OWMR, 214).
 – Kiedy Msza Święta jest koncelebrowana przez wielu kapłanów, modlitwę eucharystyczną należy odmówić w języku, który jest znany równocześnie wszystkim koncelebrującym kapłanom oraz zgromadzonemu ludowi. Kiedy się zdarzy, że wśród kapłanów są tacy, którzy nie znają języka celebracji, tak, że nie mogą należycie odmówić przeznaczonych dla nich części modlitwy eucharystycznej, niech nie koncelebrują, lecz raczej biorą udział w celebracji ubrani w strój chórowy, zgodnie z przepisami (RS, 113).
 – Części modlitwy przeznaczone do wspólnego odmawiania przez wszystkich koncelebrujących, a zwłaszcza słowa konsekracji, jakie wszyscy są obowiązani wypowiadać, koncelebransi mają wymawiać głosem przyciszonym, aby można było wyraźnie słyszeć głos celebransa głównego (OWMR, 218).
 – Komunia kapłanów koncelebrujących powinna odbywać się zawsze przy użyciu Hostii, które zostały konsekrowane podczas aktualnie sprawowanej Mszy, ponadto wszyscy koncelebrujący winni ją zawsze przyjmować pod obiema postaciami (RS, 98).
 – Każdemu kapłanowi wolno sprawować Eucharystię pojedynczo, jednakże nie w tym samym czasie i nie w tym samym kościele lub kaplicy, gdzie odbywa się koncelebracja. W Wielki Czwartek oraz w Wigilię Paschalną nie wolno celebrować indywidualnie (OWMR, 199; por. KPK, 902).
 – Koncelebracja Ofiary Eucharystycznej razem z szafarzami wspólnot kościelnych, które nie posiadają sukcesji apostolskiej, ani nie uznają sakramentalnej godności święceń, jest ciężkim przestępstwem przeciwko świętości Ofiary i sakramentu Najczcigodniejszej Eucharystii (RS,172).
 – Za wszelką cenę należy unikać celebrowania Mszy Świętej jedynie w celu stworzenia okazałego widowiska, jak też nie nadawać jej stylu podobnego do innych ceremonii, zwłaszcza świeckich, aby nie pozbawiać Eucharystii autentycznego znaczenia (RS, 78).
 – Każdy z koncelebransów może sprawować Mszę Świętą w odpowiedniej intencji i przyjąć stosowne stypendium z zachowaniem przepisów (por. KPK, 951 §1). Kapłan koncelebrujący w tym samym dniu drugą Mszę Świętą nie może z żadnego tytułu przyjąć za nią ofiary (KPK, 951 §2).
 
Możliwość celebracji i koncelebracji Eucharystii w ciągu jednego dnia

Prawodawca kościelny rozstrzyga, że dla uwydatnienia symbolicznej wymowy obrzędu lub uroczystości w następujących wypadkach kapłan może celebrować lub koncelebrować kilkakrotnie w ciągu dnia. I tak:

- celebrujący lub koncelebrujący w Wielki Czwartek Mszę krzyżma może celebrować lub koncelebrować Mszę wieczorną;
- kto celebruje lub koncelebruje Mszę w noc paschalną, może celebrować lub koncelebrować Mszę w dniu Paschy;
- w Narodzenie Pańskie wszyscy kapłani mogą celebrować lub koncelebrować trzy Msze święte, jeżeli się je sprawuje we właściwej porze;
- w dniu wspomnienia Wszystkich Wiernych Zmarłych wszyscy kapłani mogą celebrować lub koncelebrować trzy Msze Święte, byleby odbywały się one w różnych porach i by zachowano przepisy dotyczące aplikacji drugiej i trzeciej Mszy;
- kto na synodzie, podczas wizytacji pasterskiej lub na zjeździe kapłanów koncelebruje z biskupem lub z jego delegatem, może powtórnie w tym dniu celebrować Mszę dla dobra wiernych. Odnosi się to również, z zachowaniem obowiązujących przepisów, do zebrań zakonników (OWMR, 204).
Prawo powszechne nic nie wspomina o możliwości dwukrotnego sprawowania Eucharystii w ciągu dnia, za każdym razem w koncelebrze.
 
Zamiast podsumowania

Koncelebracja nie jest nowością tak w Kościele Zachodnim, jak i na Wschodzie. Obecnie powszechnie stosowana, uwydatnia wspólnotowy charakter Eucharystii.

Walor koncelebry nie zasadza się na przyjęciu praktycznych rozwiązań, lecz na teologicznym jej sensie i znaczeniu. Koncelebracja eucharystyczna domaga się przestrzegania przepisów dotyczących jej sprawowania. Musi być sprawowana w taki sposób, aby w całej pełni ujawniała piękno należące do istoty chrześcijańskiego misterium. Chociaż jest traktowana w sposób uprzywilejowany, jednak każdy kapłan posiada prawo do indywidualnego sprawowania Mszy Świętej. Obecnie koncelebracja eucharystyczna jest tak powszechna, że bez niej sprawowanie liturgii trudno sobie wyobrazić.

ks. Andrzej Orczykowski SChr