W swojej książce Mnich w mieście ojciec Pierre-Marie jawi się jako ów uczony w Piśmie, który stawszy się uczniem królestwa niebieskiego, ze swego skarbca wydobywa rzeczy nowe i stare (zob. Mt 13,52). Znajdujemy tu syntezę duchowości monastycznej, w której wierność tradycji łączy się z doskonałością, jaką niesie nowe życie w Duchu.

***

Wszystkie dawne reguły zakonne zostały pomyślane (i nie mogło być inaczej) w odniesieniu do pewnego typu społeczeństwa. Pragnienie zachowania ich w niezmienionym stanie pomimo wszystkich społecznych zmian, niesie z sobą nieuchronnie ryzyko, że stracą one kontakt z rzeczywistością. Kościół, zgodnie z tradycją, rozwiązał ten problem, zachowując literę wielkich reguł, ale przystosowując ich ducha do nowych wymagań, zarówno za pośrednictwem tak zwanych konstytucji, jak i zezwalając klasztorowi czy grupie klasztorów na określenie własnego oblicza wewnątrz tej samej rodziny monastycznej.

Nadchodzi jednak chwila, gdy czuje się konieczność odnowienia przedsięwzięcia urzeczywistnionego niegdyś przez ojców monastycyzmu: określenie takiego typu monastycyzmu, który odpowiadałby bezpośrednio na obecne potrzeby, wykorzystując rosnące zrozumienie słowa Bożego i doświadczenia duchowe dojrzałe przez wieki w Kościele. Do tego właśnie ojciec Pierre-Marie poczuł się wezwany, z całą pokorą i świadomością. To, czym wcześniej żył ze swoimi braćmi i siostrami, a co później uściślił na piśmie, jest swoistym aggiornamento[1] życia monastycznego w najzdrowszym sensie, jaki nadawał temu słowu Jan XXIII, proponując je jako kryterium inspirujące Sobór Watykański II.

***

Czytelnik tej książki sam zobaczy, ile miejsca zajmuje w niej słowo Boże, duchowość ojców pustyni, mistrzów średniowiecza, późniejszych i współczesnych, a szczególnie wskazania Kościoła zawarte w niedawnym dokumencie dotyczącym życia konsekrowanego Vita consecrata.

[1] Aggiornamento (wł.) - uaktualnienie (przyp. tłum.).

***