Kompletny wykład liturgii Mszy Świętej: obrzędy, gesty, modlitwy – historia, symbolika, prawo i teologia. Książka stanowi zbiór 140 artykułów z czteroletniego cyklu (2009-2012) „Msza Święta – Rozumieć, aby lepiej uczestniczyć” publikowanego na łamach miesięcznika „Msza Święta”. Autorzy to znani teologowie, specjaliści w zakresie liturgiki, teologii pastoralnej, prawa kanonicznego, sztuki i muzyki sakralnej. Nie jest to jednak pozycja naukowa. Teksty zebrane na 668 stronach napisane są prostym, komunikatywnym językiem, aby popularyzować wśród wiernych znajomość treści i liturgii Eucharystii.

 

 

 

WSTĘP – ks. Jan Hadalski TChr

Część pierwsza: Wiadomości ogólne o Mszy Świętej

 

I. Istota Eucharyst II

 

ks. Marek Pyc: Ustanowienie Eucharystii: Ostatnia Wieczerza – Krzyż

ks. Stefan Szymik MSF: Żydowska Pascha – Ostatnia Wieczerza – Eucharystia 

ks. Krzysztof Filipowicz

Czym jest Msza Święta – na podstawie używanych nazw

ks. Krzysztof Filipowicz

Eucharystia Ofiarą Chrystusa i Kościoła

ks. Jan Miazek

Eucharystia Świętą Ucztą 

ks. Bogusław Nadolski TChr

Eucharystia zbawczym posiłkiem 

ks. Andrzej Orczykowski TChr

O chlebie i winie do Eucharystii

II . Miejsc e i c zas sp rawowania Mszy Świętej

1. Miejsca związane ze sprawowaniem Eucharystii

ks. Marian Cynka

Wnętrze kościoła – przestrzeń sakralna

ks. Marian Cynka

Ambona – miejsce głoszenia słowa Bożego dawniej i dziś

658 Msza Święta – rozumieć, aby lepiej uczestniczyć

ks. Marian Cynka

Ołtarz – miejscem ofiary i uczty w Starym i Nowym Przymierzu

ks. Marian Cynka

Trzy miejsca święte w sprawowaniu Eucharystii

w aspekcie „ars celebrandi” 

ks. Andrzej Orczykowski TChr

Gdzie można celebrować Mszę Świętą?

 

2. Niedziela – Dzień Eucharystii

 

ks. Jan Sochoń: Pascha tygodnia

ks. Edward Szymanek TChr: Szabat Nowego Przymierza

ks. Krzysztof Filipowicz: Dominica – „Dies Eucharistiae”

ks. Andrzej Orczykowski TChr: Z potrzeby serca czy z obowiązku? O niedzielnej Mszy Świętej

 

III . Celebrans – szafarz – uczestnictwo

ks. Helmut Jan Sobeczko: Zgromadzenie celebruje liturgię

ks. Jan Miazek: Kapłan w liturgii Mszy Świętej

ks. Wojciech Przeczewski: Udział wiernych w kapłaństwie Chrystusa

ks. Jacek Nowak SAC: Rola i zadania przewodniczącego liturgii

ks. Krzysztof Filipowicz: Królewska służba, czyli słowo o posługach w liturgii

ks. Andrzej Orczykowski TChr: O intencjach mszalnych, czyli o aplikacji Eucharystii

ks. Andrzej Orczykowski TChr: O ofiarach mszalnych

ks. Teodor Puszcz TChr: Interkomunia – udział chrześcijan różnych wyznań we wspólnej Eucharystii 

 

IV. Ryt i celebracja Eucharystii

 

ks. Czesław Krakowiak: Dlaczego Watykan? Pozytywna wizja odnowy liturgicznej po Vaticanum II

ks. Andrzej Komorowski FSSP: Dlaczego Msza Święta trydencka?

Oprac. Grzegorz Duszyński: Obrzędy Mszy Świętej według rytu rzymskiego posoborowego i trydenckiego 

ks. Jan Hadalski TChr: „Ars celebrandi” – piękno liturgii 

Adam Matyszewski: Koncelebracja – rys historyczny 

ks. Andrzej Orczykowski TChr: Aspekty prawne koncelebracji eucharystycznej

ks. Jacek Nowak SAC: Jak objaśniać liturgię? O komentarzu i funkcji komentatora w liturgii 

ks. Jan Miazek: Msza Święta z udziałem dzieci w świetle wskazań Kościoła 

ks. Andrzej Draguła: Nie podzielić losu lalki i misia! O Mszy Świętej dla dzieci z perspektywy duszpasterskiej

ks. Krzysztof Filipowicz: Apologie kapłańskie we Mszy Świętej dawniej i dziś 

 

Część druga: Obrzędy Mszy Świętej 

 

I. Obrzędy wstępne

 

ks. Krzysztof Filipowicz: Przygotowanie Kościoła na Boską wymianę darów

ks. Bogusław Nadolski TChr: „Łaska początku”, czyli jak w celebracji budować wspólnotę?

ks. Bogusław Nadolski TChr: Pan z wami – więcej niż pozdrowienie 

ks. Ireneusz Bakalarczyk: Walory aktu pokuty we Mszy Świętej

Adam Matyszewski: Narastanie uwielbienia, czyli „Kyrie, eleison” i „Chwała na wysokości Bogu” 

ks. Jan Miazek: Kolekta – szczyt liturgii gromadzenia się 

 

II. Liturgia słowa 

 

ks. Bogusław Nadolski TChr: Rola słowa Bożego w liturgii

ks. Krzysztof Filipowicz: Układ i zasady doboru czytań mszalnych

ks. Bogusław Nadolski TChr: Psalm responsoryjny – słowo Boże śpiewane

Adam Matyszewski: Od graduału do psalmu responsoryjnego 

Adam Matyszewski: Sekwencje w liturgii 

Adam Matyszewski: Alleluja – chwalcie Pana!

ks. Ireneusz Bakalarczyk: Proklamacja Ewangelii szczytem liturgii słowa 

ks. Adam Kalbarczyk: Homilia – najwyższa forma przepowiadania w Kościele

ks. Wojciech Przeczewski: Komu wolno wygłosić homilię? 

ks. Henryk Sławiński: Troski współczesnej homiletyki 

ks. Henryk Sławiński: Homilia dla dzieci – pedagogiczne wyzwanie 

ks. Czesław Krakowiak: Wyznanie wiary („Credo”) we Mszy Świętej 

ks. Jan Miazek: Modlitwa powszechna – modlitwa zgromadzonego Kościoła

 

III. Liturgia eucharystyczna 

 

1. Przygotowanie darów ofiarnych

 

ks. Teodor Puszcz TChr: Ofiarowanie czy przygotowanie darów? 

ks. Ireneusz Bakalarczyk: Módlcie się, aby moją i waszą ofiarę... 

 

2. Modlitwa eucharystyczna 

 

ks. Jan Miazek: Modlitwa eucharystyczna – wprowadzenie

ks. Czesław Krakowiak: Prefacja w modlitwie eucharystycznej 

Adam Matyszewski: „Pierwsza modlitwa eucharystyczna”, czyli „Kanon rzymski” – rys historyczny 

ks. Jan Miazek: Teologiczne treści „Kanonu rzymskiego”

ks. Jan Miazek: Druga modlitwa eucharystyczna 

ks. Jan Miazek: Prawdziwie nowa modlitwa. Teologia „Trzeciej modlitwy eucharystycznej”

ks. Jan Miazek: Teologiczne treści „Czwartej modlitwy eucharystycznej”

ks. Jan Miazek: Piąta modlitwa eucharystyczna 

ks. Jan Miazek: Pierwsza modlitwa eucharystyczna o tajemnicy pojednania 

ks. Jan Miazek: Druga modlitwa eucharystyczna o tajemnicy pojednania 

ks. Jan Miazek: Modlitwy eucharystyczne w Mszach z udziałem dzieci

ks. Jan Miazek: Jak uczestniczyć w modlitwie eucharystycznej? 

ks. Krzysztof Filipowicz: Podniesienie – najważniejszy moment Mszy? 

ks. Ireneusz Bakalarczyk: Krew przymierza wylana „za wszystkich” czy „za wielu”? Problem rozumienia i tłumaczenia formuły konsekracji wina

 

3. Obrzędy Komunii Świętej

 

ks. Krzysztof Porosło: Ośmielamy się zbliżyć z całą ufnością. Miejsce i znaczenie „Modlitwy Pańskiej” w Eucharystii 

ks. Ireneusz Bakalarczyk: Znak pokoju w liturgii mszalnej 

o. Adam R. Sikora OFM: Chrystus – Baranek Boży 

ks. Teodor Puszcz TChr: Ciało i Krew, które łączymy. O geście łamania chleba i zmieszania Konsekrowanych Postaci

ks. Krzysztof Filipowicz: Święte dla świętych, czyli o udzielaniu Komunii Świętej

ks. Teodor Puszcz TChr: „Cum amore ac timore”, czyli o przyjmowaniu Komunii Świętej

ks. Krzysztof Porosło: Droga od dwóch do jednej postaci – Komunia Święta w Kościele zachodnim

ks. Andrzej Orczykowski TChr: O Komunii Świętej pod postaciami chleba i wina – aspekty prawne

ks. Krzysztof Filipowicz: Komunia z tej samej ofiary, czyli o „doskonalszym” sposobie uczestnictwa we Mszy Świętej 

Adam Matyszewski: Antiphona ad Communionem 

ks. Mariusz Białkowski: Śpiewy komunijne i na uwielbienie 

ks. Ireneusz Bakalarczyk: Puryfikacja naczyń mszalnych

ks. Jan Miazek: Post Communionem – modlitwa dziękczynna po Komunii 

ks. Leszek Smoliński: Owoce Komunii Świętej 

ks. Leszek Smoliński: Pragnienie serca. O Komunii duchowej 

ks. Andrzej Suchoń: Nadzwyczajni szafarze Komunii Świętej – moda czy konieczność? ..

bp Piotr Greger: Przygotowanie, zadania, formacja i duchowość nadzwyczajnych szafarzy Komunii 

Wskazania Konferencji Episkopatu Polski odnośnie do nadzwyczajnego szafarza Komunii Świętej

 

IV. Obrzędy zakończenia

ks. Krzysztof Filipowicz: Błogosławieni posłani, gdyż spotkali Pana! Błogosławieństwo na końcu zgromadzenia liturgicznego 

ks. Jan Miazek: Modlitwy nad ludem

ks. Ireneusz Bakalarczyk: Idźcie w pokoju Chrystusa 

Adam Matyszewski: Śpiew na zakończenie Mszy Świętej

 

Część trzecia: Kult Eucharystii poza Mszą 

 

Adam Matyszewski: Idea i początki kultu Eucharystii poza Mszą

ks. Marian Cynka: Tabernakulum – miejsce Świętej Obecności 

ks. Andrzej Orczykowski TChr: Przechowywanie Najświętszego Sakramentu według aktualnie obowiązującego prawa kościelnego 

ks. Jan Miazek: Komunia poza Mszą Świętą 

Adam Matyszewski: Procesja eucharystyczna – historia, teologia, praktyka 

ks. Jan Miazek: Wystawienie i adoracja Najświętszego Sakramentu 

ks. Krzysztof Porosło: Sław, języku, tajemnicę – uroczystość Ciała i Krwi Chrystusa

Adam Matyszewski: Godzina Święta i Czterdzieści Świętych Godzin 

s. Iwona Kopacz PDDM: Kongresy eucharystyczne: historia i idee 

 

Część czwarta: Paramenty mszalne, muzyka i śpiew 

 

I. Księgi używane do sprawowania Mszy 

 

ks. Krzysztof Porosło: Wiara Kościoła „zapisana” w księgach 

ks. Krzysztof Porosło: Księgi żywego słowa

ks. Krzysztof Porosło: Chorał gregoriański zapisany w księgach 

 

II. Naczynia i paramenty liturgiczne związane z Eucharystią

 

ks. Marian Cynka: Vasa sacra – naczynia eucharystyczne oraz paramentyka kielichowa i ołtarzowa 

ks. Krzysztof Porosło: Ampułki – naczynia na wino i wodę

ks. Krzysztof Porosło: Kielich i jego zawartość 

ks. Krzysztof Porosło: Patena i serce otwarte z miłości do Zbawcy

ks. Krzysztof Porosło: Paramenty służące przygotowaniu darów 

ks. Krzysztof Porosło: Gloria i melchizedek, czyli rzecz o monstrancji

ks. Marian Cynka: Monstrancja i cyborium 

ks. Krzysztof Porosło: Płomień dla Pana – światło i świece

ks. Krzysztof Porosło: Tajemnica miłości, woni i ofiary, czyli słowo o kadzidle i kadzielnicy 

 

III. Szaty liturgiczne

ks. Krzysztof Porosło: Przyobleczeni w Chrystusa 

ks. Krzysztof Porosło: Albus – znaczy biały 

ks. Krzysztof Porosło: Przepasz mnie, Panie… – słów kilka o cingulum

ks. Krzysztof Porosło: Hełm zbawienia, czyli humerał

ks. Krzysztof Porosło: Stuła – lekki i słodki ciężar 

ks. Krzysztof Porosło: Dalmatyka – szata dla sługi

ks. Krzysztof Porosło: Ornat – najpiękniejsza szata 

ks. Krzysztof Porosło: Insygnia biskupie 

ks. Krzysztof Porosło: Paliusz 

ks. Krzysztof Porosło: Szaty liturgiczne w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego 

ks. Krzysztof Porosło: Szaty liturgiczne Kościoła wschodniego 

 

IV. Muzyka i śpiew w liturgii mszalnej 

 

1. Śpiew we Mszy Świętej

 

Adam Matyszewski: Chorał – zapomniany głos modlącego się Kościoła

Adam Matyszewski: Niektóre wytyczne związane ze śpiewem i muzyką liturgiczną

Adam Matyszewski: Jak i co oni śpiewają? 

Adam Matyszewski: Muzyka liturgiczna wyrazem czci Boga

Adam Matyszewski: Znamiona „liturgiczności” pieśni

Adam Matyszewski: Cechy właściwe dla muzyki liturgicznej

 

2. Mszalni muzycy

 

ks. Mariusz Białkowski: Funkcje liturgiczno-muzyczne

ks. Mariusz Białkowski: Celebrans

ks. Mariusz Białkowski: Diakon

ks. Mariusz Białkowski: Lektor

ks. Mariusz Białkowski: Psałterzysta

ks. Mariusz Białkowski: Kantor

ks. Mariusz Białkowski: Animator śpiewu wiernych

ks. Mariusz Białkowski: Zgromadzenie wiernych

ks. Mariusz Białkowski: Zespoły muzyczne 

ks. Mariusz Białkowski: Dyrygent 

ks. Mariusz Białkowski: Organista