Cerkiew Prawosławna w tym roku obchodzi Święto Paschy 1 maja. Dlaczego? Święto Zmartwychwstania w Cerkwi Prawosławnej obliczane jest według wywodzącego się z Biblii kalendarza księżycowego.
 

Ojcowie niepodzielonego Chrześcijaństwa na pierwszym Soborze Powszechnym w Nicei w 325 r. ustalili, że Paschę należy świętować po wiosennym zrównaniu dnia z nocą, zaraz po pełni księżyca i w pierwszą niedzielę po Passze Żydowskiej. Ma to związek z wydarzeniami związanymi z życiem Chrystusa - Jego Ukrzyżowaniem i Zmartwychwstaniem. Dni te jesteśmy w stanie dokładnie określić i je wspominać. I jeżeli przyjrzymy się w tym roku na dwa kalendarze – porównując ze sobą kalendarz żydowski i kalendarz oficjalny - dokładnie to zrozumiemy. Należy pamiętać, że chrześcijaństwo wywodzi się z judaizmu. Nowy Testament nie neguje Starego, lecz go wypełnia. Diametralna różnica polega na tym, że dla nas, chrześcijan, Jezus Chrystus jest Mesjaszem i już przyszedł, a Żydzi ciągle Go jeszcze oczekują. Ostatnia Wieczerza była wieczerzą Paschy Żydowskiej (Mt 26, 17).

 

W tekstach liturgicznych Kościoła Prawosławnego Zmartwychwstanie nazywa jest „świętem świąt” oraz „uroczystością nad uroczystościami”. "Jeśli Chrystus by nie Zmartwychwstał, to próżna by była nasza wiara" - mówi apostoł Paweł. Aby przekonać się, jak o tym świadczą Prawosławni Chrześcijanie można przyjść na nabożeństwo paschalne do cerkwi. Wówczas to określenie stanie się zupełnie jasne.

 

Święto Zmartwychwstania poprzedza wielki post – nazywany przez ojców kościoła „wiosną duchową” – w tradycji Chrześcijańskiej został ustanowiony w czasach apostolskich. Ma on nawiązywać do 40-dniowego postu Mojżesza (Wyjścia 34), proroka Eliasza (3 Królewska 19), a w szczególności do postu Chrystusa (Mt 4,2). O jego ustanowieniu świadczy 69 Kanon Apostolski, który nakazuje pościć postem 40-dniowym przed Paschą Chrystusową. W okresie Wielkiego Postu i Wielkiego Tygodnia prawosławni chrześcijanie nie spożywają mięsa ani produktów pochodzenia zwierzęcego. Nie spożywają również nabiału i jaj. Ryba może pojawić się na stołach tylko w dniu święta Zwiastowania i Palmowej Niedzieli. W niektóre dni tego okresu (pierwszy tydzień i Tydzień Męki Pańskiej) zalecana jest nawet wstrzemięźliwość od ciepłych pokarmów lub ich całkowite ograniczenie do godzin wieczornych. Wielki Post jest bardzo rygorystyczny.

 

Święto Wjazdu Chrystusa do Jerozolimy, jest świętem zaliczanym do cyklu Dwunastu wielkich świąt. Przypada na niedziele poprzedzającą święto Zmartwychwstania. Z powodu przynoszonych w tym dniu gałązek palmowych i wierzbowych, nazywa się także „Niedzielą Palmową”. Nabożeństwo tego dnia ma charakter radosny. Śpiewany jest teksy: "Hosanna Temu, który przychodzi w Imię Pańskie, Hosanna Synowi Dawidowemu". Świąteczna radość przeplatana jest jednak ze smutkiem. Niedziela Palmowa wprowadza wiernych w okres Wielkiego Tygodnia Męki Pańskiej.

 

Podczas nabożeństw Wielkiego Tygodnia wspomina się ostatnie dni ziemskiego życia Chrystusa, mękę, śmierć i zmartwychwstanie. W poniedziałek, wtorek i środę odprawiana jest Św. Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów (autorstwa Św. Grzegorz Dialogosa, biskupa Rzymu) poprzedzona jutrznią z czytaniem wiekopostnych godzin kanonicznych. Wielki Czwartek – wspomnienie nauki Zbawiciela o chrześcijańskiej skromności i pokorze. Widzimy Chrystusa obmywającego nogi Apostołom, wspomnienie Ostatniej Wieczerzy, ofiarowania nam Najświętszego Ciała i Drogocennej Krwi w sakramencie Św. Eucharystii. Jest to jednak dzień smutku. Judasz opuszcza Wieczerzę by wydać Zbawiciela. W tym dniu rano jest celebrowana Liturgia Św. Bazylego Wielkiego rozpoczynająca się z nieszporów oraz wieczorem na jutrzni czytane jest 12 perykop z Ewangelii o mękach Zbawiciela. W Wielki Piątek duchowo przeżywamy sąd nad Chrystusem oraz uczestniczymy w Jego cierpieniu i śmierci Krzyżowej. W sposób symboliczny w piątkowe popołudnie wierni na środek świątyni wynoszą płaszczenice (całun). W tym dniu nie jest sprawowana Św. Liturgia eucharystyczna, ofiarę składa sam Chrystus. Wielka Sobota – to dzień oczekiwania na zmartwychwstanie Chrystusa. Ciało Zbawiciela składa się w symbolicznym grobie. Wierni wspominają Jego zstąpienie do piekła w celu zwiastowania zbawienia zmarłym Praojcom. Celebrowana jest Św. Liturgia Św. Bazylego Wielkiego. W tym dniu zgodnie z tradycją święci się pokarmy przynoszone przez wiernych.

 

I wreszcie noc z soboty na niedzielę. Od godziny 23:00 w ciszy i spokoju wierni zbierają się jeszcze w ciemnej świątyni, oświetlonej tylko świecami. Rozpoczyna się Połunosznica (Nabożeństwo o Północy), podczas której następuje przeniesienie Płaszczanicy z Grobu do Ołtarza. O północy rozpoczyna się jutrznia - z części ołtarzowej coraz głośniej słychać śpiewany hymn przez duchownych: „Zmartwychwstanie Twoje Chrystusie Zbawicielu, Anioły śpiewają na niebie…”, zapalają się wszystkie światła. Wszyscy znajdujący się w świątyni wychodzą na Paschalną Procesje, by trzykrotnie obejść świątynię, przy dźwięku radośnie grających dzwonów. Po trzecim okrążeniu zatrzymują się wszyscy przy zamkniętym wejściu cerkwi i główny celebrans wygłoszą: „Chwała Świętej i Współistotnej, i Życiodajnej, i Niepodzielnej Trójcy, w każdym czasie, teraz i zawsze, i na wieki wieków” wszyscy duchowni śpiewają: „Chrystus powstał z martwych, śmiercią podeptał śmierć, i będącym w grobach życie dał”. 

 

Pierwszy raz możemy usłyszeć pozdrowienie Paschalne „Chrystus Zmartwychwstał” i wszyscy odpowiadają: „Zaprawdę Zmartwychwstał”. Otwierane są drzwi świątyni i wszyscy wchodzą do środka, rozpoczyna się kanon jutrzni Paschalnej. Na koniec jest czytana: Mowa katechetyczna Świętego ojca naszego Jana Chryzostoma, arcybiskupa Konstantynopola, na święty i pełen światłości dzień najchwalebniejszego i zbawczego Zmartwychwstania Chrystusa Boga naszego. 

 

Po jutrzni są śpiewne, a nie czytane tak jak w wielkim poście, godziny kanoniczne i następnie rozpoczyna się Św. Liturgia Św. Jana Złotoustego. Okres paschalny trwa 40 dni do Święta Wniebowstąpienia Jezusa Chrystusa, tradycyjnie obchodzonego w czwartek szóstego tygodnia po Zmartwychwstaniu. Królewskie Wrota (Carskije Wrata) przez pierwszy tydzień są otwarte symbolizując otwarte Wrota Królestwa Bożego dla wszystkich wierzących. W tym szczególnym okresie Cerkiew kładzie nacisk na pamięć o zmarłych. Wierni w tym okresie odwiedzają groby swoich bliskich.

 

Symbolem zmartwychwstania w tradycji zachodniej i wschodniej jest jajko. Wiąże się to z symbolem życia po śmierci. Wierni oświecają pisanki razem z pokarmami przynoszonymi w Wielką Sobotę, ale także obdarowują się nawzajem.

 

Nabożeństwa Palmowej Niedzieli, Wielkiego Tygodnia i Świętych Dni Paschy Chrystusowej w Cerkwi Św. Aleksandra Newskiego w Łodzi przy ul. Kilińskiego 56

 

23.04 (sobota) Sobota wskrzeszenia Św. Łazarza.

• 9:00 - Liturgia Św. Jana Złotoustego.

• 17:00 – Całonocne Czuwanie Poświęcenie Palm.

 

24.03 (niedziela) NIEDZIELA PALMOWA. 

• 10:00 – Św. Liturgia Św. Jana Złotoustego. Poświęcenie Palm.

 

27.04 (środa) WIELKA ŚRODA

• 9:00 - Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów.

 

28.04 (czwartek) WIELKI CZWARTEK.

• 8:30 - Spowiedź

• 9:00 - Liturgia Św. Bazylego Wielkiego.

• 17:00 – Jutrznia z czytaniem 12 fragmentów Ewangelii o Śmierci Jezusa Chrystusa.

 

29.04 (piątek) WIELKI PIĄTEK.

• 17:00 – Wielkie Nieszpory z wyniesieniem całunu (płaszczenicy)

 

30.04 (sobota) WIELKA SOBOTA

• 8:00 – Spowiedź. Wielkopostne godziny kanoniczne. Liturgia Św. Jana Złotoustego.

• 11:00 – 23:00 Poświęcenie Koszyczków (co każdą pełną godzinę)

• 23:30 – Połunosznica.

 

01.05 (niedziela) ZMARTWYCHWSTANIE JEZUSA CHRYSTUSA. PASCHA.

• 00:00 – Procesja. Jutrznia paschalna

• 10:00 – Św. Liturgia Św. Jana Złotoustego

 

02.05 (poniedziałek) II dzień PASCHY.

• 10:00 – Św. Liturgia Św. Jana Złotoustego

 

03.05 (wtorek) III dzień PASCHY.

• 10:00 – Św. Liturgia Św. Jana Złotoustego
 

 

Wszystkich serdecznie zapraszamy do uczestnictwa i rozdzielania tej paschalnej radości razem z prawosławnymi chrześcijaninami.