Sacra Culla czyli Święta Kołyska

Żłóbek, który zastąpił Dzieciątku Jezus kołyskę, wykonano z drewna klonu palestyńskiego. Pierwsze informacje na jego temat pochodzą z 248 r. W ukończonym wtedy dziele „Przeciw Celsusowi” apologeta Orygenes napisał, że „w Betlejem istnieje grota, w której się urodził Jezus, i żłób, w którym Go położono owiniętego w pieluszki”.

Kto ocalił bezcenne relikwie? Jak to się stało, że nie zostały zapomniane i zniszczone przez ludzi lub upływ czasu? Możemy się tylko domyślać. Ich ocalenie jest dowodem, że byli tacy, którzy zauważyli przyjście na świat Mesjasza, widzieli gwiazdę, być może słyszeli śpiew anielskich chórów. Z pewnością na mieszkańcach Betlejem zrobił wrażenie pełen przepychu orszak Trzech Mędrców ze Wschodu, którzy przybyli złożyć pokłon synkowi nikomu nieznanej Miriam. Świadectwo Orygenesa potwierdza, że grota i żłób betlejemski były słynne w całej okolicy. Podobne informacje można wyczytać w wizjach znanej mistyczki, bł. Anny Katarzyny Emmerich – mieszkańcy Betlejem mieli świadomość, że w ich mieście narodził się Mesjasz. Dlatego pamięć o dokładnym miejscu narodzin przetrwała, zaś grota wkrótce stała się celem pielgrzymek. Rozwinęły się one do tego stopnia, że cesarz Hadrian (117-138) nakazał zbudować w miejscu narodzenia Mesjasza świątynię bożka Adonisa, aby zapobiec upowszechnieniu kultu i zatrzeć pamięć Nocy Cudów.

Kolebka Pana

Gdy do Ziemi Świętej przybyła cesarzowa, a późniejsza święta – Helena, rozpoczęła poszukiwania miejsc i relikwii związanych z życiem Jezusa. Odnalazła też żłóbek. Z jej rozkazu wzniesiono bazylikę Narodzenia Pańskiego, gdzie złożono Świętą Kołyskę, nazywana wtedy z łacińska Cunabulum Domini (Kolebka Pana) lub po prostu Praesepe (Żłóbek).

Burzliwa historia Palestyny wielokrotnie zagrażała bezpieczeństwu świętej relikwii. W 529 r. świątynię zrujnowali buntujący się przeciw Bizancjum Samarytanie. W 614 r. Palestynę zdobyli Persowie – wyznawcy nauk Zaratustry. Planowali zniszczenie bazyliki wraz ze wszystkim, co się w niej znajdowało. Sacra Culla ocaliły freski umieszczone na ścianach bazyliki, przedstawiające mędrców w perskich szatach. Persowie uznali ich za swoich magów i zrezygnowali z niszczycielskich zamiarów. W 638 r. Ziemią Świętą zawładnęli muzułmanie. Patriarcha Jerozolimy, św. Sofroniusz wysłał więc Relikwie Żłóbka do papieża Teodora, aby w Wiecznym Mieście znalazł dla nich bezpieczne schronienie. W ten sposób ocalił zapewne bezcenną pamiątkę przed bezpowrotnym zniszczeniem.

Rzymska tułaczka

Przez pewien czas Święta Kołyska wędrowała po Rzymie. Wreszcie na długi czas jej domem stała się Bazylika Matki Bożej Większej na Eskwilinie – jednym z 7 wzgórz Rzymu. Santa Maria Maggiore nazywana jest też Bazyliką Matki Bożej Śnieżnej lub Matki Bożej przy Żłóbku. Trzeba zaznaczyć, że choć mówimy o Żłóbku czy Kołysce, to ta niezwykła relikwia nie dotrwała do naszych czasów w całości. Zostało z niej tylko 5 deseczek: 4 o długości 70 cm i 1 długa na 80 cm. W 2007 r. pojawił się komunikat, że są one w złym stanie. Podczas działań konserwatorskich przeprowadzono też wiele badań naukowych, które potwierdziły wiarygodność przekazów – mają ok. 2000 lat i są wykonane z drewna klonu palestyńskiego.

Powrót do Betlejem

Pod koniec listopada 2019 r. franciszkanie z Kustodii Ziemi Świętej otrzymali od papieża Franciszka niezwykły prezent – relikwie Świętej Kołyski. Po uroczystym powitaniu w Jerozolimie zostały przeniesione do kościoła św. Katarzyny w Betlejem. Sąsiaduje on z Bazyliką Bożego Narodzenia, której gospodarzami są wyznawcy prawosławia. Decyzja o przekazaniu relikwii zapadła w Watykanie po wizycie prezydenta Autonomii Palestyńskiej Mahmuda Abbasa, który poprosił o jej zwrot. Chrześcijanie stanowią tylko 1% mieszkańców Strefy Gazy, zachodniego brzegu Jordanu i wschodniej Jerozolimy. Tegoroczne Boże Narodzenie obchodzą w obecności Żłóbka, w którym kiedyś narodziło się Dzieciątko Jezus.

tekst: Mariola Wiertek
fot. Fczarnowski, commons.wikimedia.org

franciszkanie.pl