moderator: Szczęść Boże! Witam na czacie. Gościem dzisiejszego wieczoru jest Ks. Prof. Kazimierz Panuś Prezes Polskiego Towarzystwa Teologicznego w Krakowie, prorektor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, kierownik Katedry Homiletyki Wydziału Teologicznego PAT, członek Komitetu Nauk Teologicznych przy Polskiej Akademii Nauk, autor trzytomowej syntezy historii kaznodziejstwa w Polsce i w Kościele Powszechnym i wielu artykułów
Zainteresowania: historia kaznodziejstwa oraz muzyka klasyczna. Dewiza życiowa: "Granica miłości - miłość bez granic!"
Serdecznie witamy i zapraszamy do rozmowy :)
Temat naszej rozmowy: „Sztuka kaznodziejska”

 

 

ks.Kazimierz: Jedno i drugie należy do dziedziny doznań estetycznych a więc do piękna. Piękno poprzez dźwięk lub przez słowo kształtuje życie duchowe człowieka.

 

 

ks.Kazimierz: Ponieważ ostatnie słowa Pana Jezusa - pożegnalny nakaz - były "Idźcie i głoście Ewangelię" Kościół przez całe wieki spełnia tę misję wierny poleceniu swego Mistrza, aplikując słowo Boże do sytuacji przeżywanej przez człowieka. Przez całe dziesięciolecia Ewangelia istniała tylko w formie ustnej. Pan Jezus nie powiedział: idźcie i spiszcie, ale: idźcie i głoście...
Najstarsza Ewangelia św. Marka powstała 30 lat po śmierci Pana Jezusa. Powstała bowiem potrzeba, aby te słowa utrwalić w piśmie, by nie dochodziło do zniekształceń.  Ponieważ słowa te nie są zwykłymi słowami, lecz dotyczą sprawy najważniejszej, jaką jest zbawienie człowieka stąd też muszą być jednoznaczne. I dlatego troska Kościoła, aby Słowo Boże nie było zniekształcone i nie było źle interpretowane.

 

 

ks.Kazimierz: Sukces kazania zależy nie tylko od głosiciela, ale również od słuchacza, od jego otwartości, od jego pragnienia poznania wiary. Stąd też niezwykle ważne jest kształtowanie świadomości słuchacza. Dlatego też istotne jest, by dobry kaznodzieja spotykał wymagającego odbiorcę. Wtenczas rodzi się jakościowo wysokiej klasy kazanie.

 

 

ks.Kazimierz: Już w starożytności chrześcijańskiej ukształtowały się te 2 gatunki. Homilia jest bardziej związana z kontekstem liturgicznym i biblijnym. Jest komentarzem do tekstu co dopiero przeczytanego w liturgii, podczas gdy kazanie może istnieć samodzielnie, poza liturgią. Do podejmowanego tematu dobierane są teksty biblijne, które nie były wcześniej odczytane. Np. kazania pasyjne nie można nazwać homiliami, bo są komentarzem na temat Męki Pańskiej.

 

 

ks.Kazimierz: O sukcesie kazania można mówić, gdy w kościele panuje cisza, a nikomu nie przychodzi ochota, by przestępować z nogi na nogę, patrzeć na zegarek, czy oglądać malowidła na suficie kościoła. Jednak prawdziwą miarą skuteczności kazania jest jego wpływ na zmianę dotychczasowego życia człowieka. Wtedy to jest jak z francuskim królem Ludwikiem XIV, który po kazaniu ks. Ludwika Bourdalou miał wypowiedzieć znamienne słowa: „Dotychczasowi moi kaznodzieje - a zawsze miałem ich świetnych - podobali mi się; pod wpływem tego kaznodziei zaczynam nie podobać się sobie”.

 

 

ks.Kazimierz: Tak jak każde dzieło literackie, każda wypowiedź literacka jest cząstką czegoś nowego, w takim też stopniu kazanie jest jakimś unikalnym dziełem. Pod warunkiem, że nie jest jeszcze raz przeczytanym cudzym tekstem.

 

 

ks.Kazimierz: Pewnie to wszystko, ale decyduje o powodzeniu kontekst, poziom wykształcenia słuchaczy, pogoda, a nawet atmosfera w kościele. Wystarczy, że do kościoła wpadnie gołąb albo wejdzie za dzieckiem pies i już to może "położyć" najlepsze kazanie. Uwaga bowiem słuchaczy zostanie skupiona na tym wydarzeniu.