Ewangelie – przekazują wiarę czy historię?

Podstawowym źródłem historycznym na temat osoby Jezusa Chrystusa pozostają Ewangelie. Oczywiście, że istnieją również wzmianki o Jezusie w źródłach pozachrześcijańskich (np. u Pliniusza Młodszego, u rzymskiego historyka Tacyta, cesarskiego sekretarza Swetoniusza czy żydowskiego historyka Józefa Flawiusza). Niemniej najbogatszymi źródłami pozostają Ewangelie i cały Nowy Testament. Naukowy problem stanowiło zawsze zagadnienie: czy Ewangelie, które są przede wszystkim zapisem wiary pierwotnej gminy chrześcijańskiej, można traktować jako dokumenty historyczne? Czy ukazują one tylko Chrystusa wiary czy równocześnie Jezusa historycznego? Pomijając w tym miejscu akademickie dociekania, możemy jedynie stwierdzić, że dziś, po latach krytycznych badań, Ewangelie traktuje się również jako źródła historyczne. Z powodzeniem można je zaliczyć do gatunku biograficznego, jako że w niczym nie ustępują podobnym dziełom starożytności. Konsekwentnie, dostarczają one autentycznego materiału źródłowego na temat osoby Chrystusa.

Zamiast oryginału mamy bezcenne odpisy

Wiadomo jednak, że nie dysponujemy oryginałem Ewangelii ani Nowego Testamentu. Posiadamy jednakże bardzo starożytne i liczne odpisy, kopie tych tekstów, dzięki czemu możemy bez trudności zrekonstruować pierwotny tekst. Jednym z atrakcyjnych miejsc pielgrzymich jest klasztor św. Katarzyny na półwyspie Synaj, w Egipcie. Został on zbudowany w miejscu, gdzie Bóg miał się objawić Mojżeszowi. Już w IV wieku cesarzowa Helena kazała tam wznieść kaplicę, a w VI wieku cesarz Justynian otoczył ją wysokimi murami. Z czasem wyrosły tam spore zabudowania klasztorne. Co jest dla nas interesujące, w klasztorze przechowywany jest bogaty zbiór wczesnochrześcijańskich ilustrowanych manuskryptów w różnych językach oraz ikon. Tam właśnie w 1859 roku niemiecki biblista Konstantin von Tischendorf odkrył grecki manuskrypt biblijny z IV wieku. Obejmuje on znaczną część Starego Testamentu oraz cały Nowy Testament. Należy do najstarszych znanych kopii całego tekstu Biblii. Nazwano go Kodeksem Synajskim. Dla porównania, najstarszy odpis dzieł Platona (+347 przed Chr.) pochodzi z IX wieku, Wergiliusza (+19 przed Chr.) z IV/V wieku. Wartość krytyczna tekstu Nowego Testamentu okazuje się zatem bezwzględnie wyższa od wartości innych dzieł.

Czytając zatem Ewangelie możemy być spokojni, że zawierają one autentyczne świadectwo na temat życia i nauczania Jezusa Chrystusa i jako takie stanowią mocne oparcie dla naszej wiary.