Tekst „Zasad postępowania w sprawie formalnego aktu wystąpienia z Kościoła” jest odpowiedzią na zalecenie Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych, która dwa lata temu opracowała zwięzłe wytyczne na ten temat. Przyjęty dokument jest dostosowaniem zaleceń watykańskich do polskich realiów. – Dokument ma charakter prawny i duszpasterski zarazem – wyjaśniał sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski bp Stanisław Budzik podczas konferencji prasowej podsumowującej 345. Zebranie Plenarne Episkopatu w Białymstoku. – Duszpasterski, ponieważ skierowany jest do ludzi ochrzczonych. Jednym z fundamentalnych obowiązków wierzących jest trwanie we wspólnocie Kościoła; ten obowiązek narusza człowiek występujący ze wspólnoty wiary. Można rozróżnić tu sytuację apostazji, czyli zupełne porzucenie wiary na rzecz innej religii lub braku religii, oraz schizmę – odrzucenie zwierzchnictwa biskupa Rzymu. Niniejszy dokument zwraca się do chcących wystąpić z Kościoła, by tego zaniechały, ale respektuje ich prawo do wyboru własnej drogi. Akt apostazji prawnie skuteczny wymaga zarówno woli człowieka, jak i potwierdzenia jej na piśmie w obecności księdza proboszcza i dwóch pełnoletnich świadków. Proboszczowie, jak zaznaczył bp Budzik, powinni uświadomić wiernych, którzy chcą wystąpić z Kościoła, że zgodnie z prawem kanonicznym ściągają na siebie ekskomunikę; ta powoduje niemożność przyjmowania sakramentów świętych czy wypełniania funkcji w Kościele, np. chrzestnego czy świadka bierzmowania. Apostata nie może też należeć do ruchów i stowarzyszeń kościelnych, ani nie powinna być pochowana w religijny sposób. Dokument podkreśla, że choć nie da się wykreślić aktu chrztu z historii człowieka, a zatem i z księgi chrztów, to jednak dopuszcza się możliwość odnotowania na marginesie, że dana osoba odstąpiła od wspólnoty Kościoła. W końcowej części dokumentu jest mowa o możliwości powrotu do Kościoła. Decyzja taka należy do biskupa diecezjalnego, który jest władny zdjąć ekskomunikę zaciągniętą wraz z wystąpieniem z Kościoła. Dokument kończy się apelem do wszystkich wierzących i ochrzczonych, aby pogłębiali więź kościelną i wzywa wierzących do modlitwy za tych, którzy się oddalili od wspólnoty Kościoła.

Zobacz także:
Pełna treść dokumentu
Posłuchaj wypowiedzi bp. Stanisława Budzika

(md, jl © Biuro Prasowe KEP 2008)