Najbardziej jednak znanym i najcenniejszym tekstem znajdującym się w tym zbiorze jest Ewangelia Tomasza. Jest to jej jedyna kompletna kopia. Kiedy słyszymy słowo „ewangelia”, od razu myślimy o czterech Ewangeliach, które stanowią część Nowego Testamentu. Może nas więc zaniepokoić, że oto nagle pojawia się jakieś dzieło noszące ten tytuł, a jednocześnie przypisane jednemu z Apostołów. Tymczasem „ewangelia” jest terminem technicznym, określającym każde opowiadanie o życiu Jezusa Chrystusa. Dlatego też możemy tak nazywać nie tylko cztery Ewangelie kanoniczne, ale też pokaźną grupę pism, które do kanonu Nowego Testamentu nigdy nie weszły.

 

Ewangelia Tomasza to zbiór stu czternastu powiedzeń przypisywanych Jezusowi. Niektóre odpowiadają słowom zapisanym w Ewangeliach kanonicznych. Pozostałe mają wybitnie gnostycki charakter.

 

Niektórzy badacze przypisują Ewangelii Tomasza antykobiecy charakter. Odwołują się tu do „powiedzenia 114”, które brzmi następująco: „Szymon Piotr powiedział do nich: »Każ Marii [Magdalenie] odejść od nas, bo kobiety nie zasługują na życie wieczne«. Jezus powiedział: »Patrz, ja sam sprawię, że stanie się ona mężczyzną, aby także ona mogła stać się duchem żyjącym, podobnym do was, mężczyzn. Albowiem każda kobieta, która czyni się mężczyzną, wejdzie do królestwa Niebios«”. To pogląd, który nigdy nie był obecny w głównym nurcie chrześcijaństwa.

 

Warto przypomnieć, że przed kilkoma laty Ewangelia Tomasza stała się „bohaterką” amerykańskiego filmu „Stygmaty”. Przedstawiona została jako księga ściśle ukrywana przez Watykan, zawierająca prawdy mogące podważyć prawdziwość kościelnego nauczania. Tymczasem tekst ten jest szeroko dostępny – także w języku polskim, a wersję oryginalną wraz z interlinearnym tłumaczeniem angielskim można znaleźć w Internecie www.geocities.com/Athens/9068/.

 

 

„Tajemna nauka pouczenia, w którym Jezus przekazał to, co opowiedział Judaszowi Iskariocie, w (czasie) ośmiu dni, na trzy dni, zanim sprawował Paschę...” – takie są pierwsze słowa Ewangelii Judasza. Jest to początek typowy dla dzieł gnostyków. Tajemniczość i elitarność zawsze pociągały ludzi, każdy przecież chciałby dowiedzieć się czegoś niezwykłego, poznać tajemną wiedzę. Ewangelia Judasza, podobnie jak inne pisma gnostyckie, rozpala ciekawość, ale zbawienie przychodzi nie przez zdobycie jakiejś wiedzy, ale przez śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Apostoł Piotr powiedział przecież: Nie za wymyślonymi mitami postępowaliśmy wtedy, gdy daliśmy wam poznać moc i przyjście Pana naszego, Jezusa Chrystusa, ale jako naoczni świadkowie Jego wielkości (2 P 1, 16).

 

 

* Zespół pism w języku greckim powstałych prawdopodobnie w Egipcie w II lub III w. n.e. Mają charakter synkretyczny: łączą elementy gnostyckiej myśli hellenistycznej i egipskiej z pierwiastkami irańskiego dualizmu.